روزه گرفتن بعد از تعویض مفصل مسئله‌ای است که برای بسیاری از افراد، خصوصا کسانی که این عمل جراحی را پشت سر گذاشته‌اند، اهمیت دارد. این موضوع نه تنها از جنبه‌ی مذهبی بلکه از نظر پزشکی نیز قابل بررسی است. بعد از تعویض مفصل خصوصا تعویض مفصل لگن، بدن نیاز به زمان کافی برای ترمیم و بهبودی دارد. تغذیه‌ی مناسب، مصرف منظم داروها و تامین آب کافی از عوامل کلیدی در روند بهبود هستند. از این رو، تصمیم گیری درباره‌ی روزه داری باید با در نظرگرفتن وضعیت جسمانی فرد، توصیه‌های پزشک معالج و شرایط خاص دوران نقاهت انجام شود.
چند روز بعد از عمل تعویض مفصل میتوان روزه گرفت؟
برخی افراد با گذشت چند ماه از جراحی، با بهبود شرایط جسمانی خود می‌توانند روزه بگیرند، اما این موضوع به عوامل مختلفی از جمله میزان پیشرفت بهبودی، نیاز به داروهای مسکن و توانایی بدن در تحمل ساعات طولانی بدون آب و غذا بستگی دارد. در این مقاله، به نکاتی که افراد بعد از تعویض مفصل زانو باید درباره‌ی روزه داری در نظر بگیرند، خواهیم پرداخت تا بتوانند تصمیمی آگاهانه و مطابق با سلامت خود بگیرند. روزه و نماز از مواردی است که برای بسیاری از بیماران مهم است و می‌خواهند بدانند که می‌توانند این اعمال را به جا آورند یا باید زمان بندی دیگری را برای عمل خود انتخاب کنند.
زمان مناسب برای روزه گرفتن بعد از تعویض مفصل زانو یا لگن به طور کلی:
زمان روزه گرفتن بعد از تعویض مفصل زانو:
- حداقل ۶ تا ۸ هفته پس از جراحی توصیه نمی‌شود که فرد روزه بگیرد. در این مدت، بدن به مایعات کافی، تغذیه مناسب و مصرف منظم داروها نیاز دارد تا بهبودی کامل‌تر شود.
- پس از دو ماه، اگر فرد درد نداشته باشد، نیازی به مصرف داروهای خاص نداشته باشد و پزشک تشخیص دهد که بدنش توانایی تحمل روزه را دارد، ممکن است بتواند روزه بگیرد.
زمان روزه گرفتن بعد از تعویض مفصل لگن:
- روند بهبودی در تعویض مفصل لگن طولانی تر از تعویض مفصل زانو است، بنابراین توصیه می‌شود حداقل ۲ تا ۳ ماه از جراحی گذشته باشد.
- از آنجایی که بعد از این جراحی، بیمار نیاز به مصرف داروهای ضدانعقاد خون دارد، باید مراقب باشد که تغییر در میزان مایعات و تغذیه، باعث افزایش خطر لخته شدن خون نشود.
- بعد از سه ماه، اگر فرد بهبود قابل قبولی داشته باشد و بهترین متخصص ارتوپدی تشخیص دهد که روزه‌داری مشکلی ایجاد نمی‌کند، می‌تواند آن را امتحان کند.
روزه گرفتن بدون اجازه پزشک بعد از جراحی تعویض مفصل چه عوارضی دارد؟
روزه گرفتن بدون اجازه پزشک بعد از جراحی تعویض مفصل زانو یا لگن می‌تواند عوارض جدی برای سلامت بیمار به همراه داشته باشد. بدن پس از این نوع جراحی نیاز به مراقبت ویژه، تغذیه مناسب و مصرف منظم داروها دارد. اگر فرد بدون مشورت با پزشک اقدام به روزه‌داری کند، ممکن است با مشکلات زیر روبه‌رو شود:
۱. افزایش خطر لخته شدن خون
پس از جراحی تعویض مفصل، بیماران داروهای ضد انعقاد خون مصرف می‌کنند تا از تشکیل لخته‌های خونی (ترومبوز ورید عمقی) جلوگیری شود. کمبود مایعات و کاهش تحرک هنگام روزه داری خطر ایجاد لخته را افزایش می‌دهد، که در صورت حرکت لخته به سمت ریه‌ها، ممکن است منجر به آمبولی ریه شود و این یک وضعیت بسیار خطرناک و حتی کشنده است.
۲. اختلال در روند ترمیم زخم و جوش خوردن مفصل
برای ترمیم کامل مفصل، بدن به مواد مغذی کافی از جمله پروتئین، ویتامین‌ها و مواد معدنی نیاز دارد. کمبود این مواد در اثر روزه‌داری ممکن است باعث کند شدن روند بهبودی و حتی افزایش خطر عفونت در محل جراحی شود.
۳. تشدید درد و افزایش التهاب
بیماران پس از تعویض مفصل معمولا نیاز به مصرف داروهای مسکن و ضدالتهابی دارند. روزه گرفتن و نرسیدن دارو به‌موقع ممکن است باعث افزایش درد، التهاب و سفتی مفصل شود، که در نتیجه می‌تواند بیمار را دچار مشکلات حرکتی کند.
۴. ضعف و سرگیجه
کاهش سطح قند خون و کمبود آب در بدن می‌تواند منجر به ضعف، سرگیجه و حتی افت فشار خون شود. در این شرایط، احتمال زمین خوردن و آسیب به مفصل تازه جراحی شده افزایش می‌یابد، که می‌تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.
۵. آسیب به کلیه‌ها به دلیل کم آبی
مصرف کم مایعات، به‌ویژه در فصول گرم، می‌تواند فشار زیادی به کلیه‌ها وارد کند و خطر سنگ کلیه یا نارسایی کلیوی را افزایش دهد. این موضوع برای بیمارانی که داروهای خاص مانند مسکن‌های ضدالتهابی مصرف می‌کنند، خطرناک تر است، زیرا این داروها در صورت کم آبی بدن ممکن است به کلیه‌ها آسیب بزنند.
اگر بیمار مجبور باشد داروهای ضدانعقاد مصرف کند، آیا می‌تواند روزه بگیرد؟
بیمار پس از عمل تعویض مفصل زانو یا لگن مجبور به مصرف داروهای مسکن و ضدانعقاد خون است و به همین دلیل روزه گرفتن برای او توصیه نمی‌شود، زیرا نمی‌توان در زمان روزه دارو مصرف کنید. این داروها باید در زمان مشخص و با میزان کافی از مایعات مصرف شوند تا تاثیر مطلوب داشته باشند و از عوارضی مانند لخته شدن خون، افزایش درد و التهاب یا مشکلات گوارشی جلوگیری شود. علاوه بر این، کم‌آبی بدن در طول روزه داری ممکن است خطر آسیب به کلیه‌ها و تشدید عوارض داروها را افزایش دهد. بنابراین، تا زمانی که پزشک اجازه ندهد یا نیازی به مصرف این داروها باشد، فرد نباید روزه بگیرد، زیرا سلامت شخص اولویت بالایی دارد.
نماز خواندن بعد از تعویض مفصل اشکالی ندارد؟
نماز خواندن بعد از تعویض مفصل لگن یا زانو اشکالی ندارد، اما باید متناسب با شرایط جسمانی بیمار انجام شود. در روزهای اول پس از جراحی، به دلیل درد، محدودیت حرکتی و نیاز به استراحت، بیمار می‌تواند نماز را نشسته روی صندلی یا تخت بخواند و رکوع و سجده را با اشاره انجام دهد. با گذشت زمان و بهبود وضعیت، اگر پزشک اجازه دهد، میتوان به تدریج نماز را ایستاده خواند. در صورتی که خم شدن زانو یا لگن باعث درد یا آسیب شود، همچنان میتوان از صندلی برای نماز استفاده کرد. از نظر شرعی، نماز نشسته برای بیمارانی که قادر به ایستادن نیستند، کاملا صحیح و دارای ثواب کامل است.