آرتوپلاستی یا جراحی تعویض مفصل زانو روشی است که در آن جراح، استخوان و غضروف فرسوده یا آسیب دیده‌ی مفصل شما را با پروتز ( مفصل مصنوعی) تعویض می‌کند. یک مفصل مصنوعی از فلز، پلاستیک یا سرامیک ساخته شده است. این جراحی برای افرادی که آرتروز (استئوآرتریت) شدید یا آسیب دیدگی شدید مفصل زانو دارند در نظر گرفته می‌شود. همچنین هدف از جراحی، تعویض مفصل زانو و لایه برداری قسمت‌هایی از مفصل که آسیب دیده‌اند و از بین بردن درد زانو که با درمان‌های دیگر قابل کنترل نبوده است. در این مطلب از سایت دکتر آقا بزرگی به این موضوع می‌پردازیم که کاندیدای مناسب تعویض مفصل زانو برای آرتروز چه کسانی هستند؟
آرتروز چیست؟
آرتروز یک بیماری دژنراتیو (فرسایشی) مفصل است؛ که درآن غضروف محافظ انتهای استخوان‌ها به مرور زمان از بین می‌رود. استئوآرتریت می‌تواند به هر مفصلی به خصوص مفاصل دست، زانو، لگن و ستون فقرات آسیب برساند و بیشتر افراد میانسال و مسن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آسیب به مفاصل قابل جبران نیست؛ اما می‌توان با فعال ماندن، حفظ وزن و درمان‌های خاص پیشرفت بیماری را کند کنید و به بهبود درد و عملکرد مفاصل کمک کنید. همچنین شایع‌ترین بیماری که منجر به تعویض مفصل می‌شود بیماری آرتروز است.
جایگزینی درمان‌های غیر جراحی
ممکن است پزشک شما قبل از در نظر گرفتن جراحی زانو، درمان‌های غیر جراحی (کمتر تهاجمی) را توصیه کنند.
این موارد عبارتند از:
- کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن کمک می‌کند که تا فشار روی مفاصل زانوی شما کاهش پیدا کند.
- ورزش: ممکن است با داشتن درد ورزش کردن دشوار باشد؛ اما ورزش‌هایی مانند شنا و دوچرخه سواری (با مشورت پزشک) را به آرامی شروع کنید تا باعث بهبود قدرت و انعطاف پذیری زانوی شما شود.
- درمان دارویی: مسکن‌هایی مانند استامینوفن و داروهای ضد التهابی و غیر استروئیدی مانند ایبوپرفن یا ناپروکسن به کاهش درد و تورم زانوی شما کمک می‌کند.
- فیزیوتراپی: تمرینات خاصی که باعث کشش و تقویت عضلات می‌شود و به کاهش درد و نرمی مفاصل زانوی شما کمک می‌کند.
- استفاده از وسایل کمکی برای از بین بردن فشار وارده بر زانوی خود مانند عصا، واکر و بریس.
اگر این روش‌ها را امتحان کردید و پاسخی نگرفتید جراحی می‌تواند بهترین راه حل ممکن برای شما باشد. به خصوص اگر این درد هنگام استراحت ادامه داشته باشد.
چه افرادی کاندید جراحی تعویض مفصل زانو هستند؟
زمانی پزشک، جراحی تعویض مفصل زانو را برای بیمار انتخاب می‌کند که، آرتروز پیشرفت کرده و درمان‌های دیگر باعث بهبود و تسکین درد نمی‌شوند وبیماری به طور قابل توجهی فعالیت‌های روزمره فرد را دچار اختلال می‌کند.
بیماران واجد شرایط برای این جراحی دارای علائم و نشانه‌های زیر می‌باشند:
- درد مداوم: یکی از نشانه‌های اصلی نیاز به تعویض مفصل زانو، درد شدید و طولانی مدت در زانو و اطراف آن است. حتی در زمان استراحت نیز بر زندگی روزمره شما تاثیر می‌گذارد.
- تورم و التهاب: تورم و التهاب زانو و اطراف آن که دیگر به دارو پاسخ نمی‌دهند.
- سفتی در زانو و بی‌حرکتی: این مورد می‌تواند کارها و فعالیت‌های روزمره را دشوار کند مانند بالا رفتن از پله‌ها.
- داروهای ضد التهابی دیگر درد را تسکین نمی‌دهند: یکی دیگر از نشانه‌های مطمئن نیاز به تعویض زانو زمانی است که دارو تاثیری بر کاهش درد ندارد.
- اختلال در خواب: هنگامی که درد و ناراحتی آنقدر شدید می‌شود که بر روی خواب شبانه شما تاثیر می‌گذارد.
- تغییر شکل زانوی شما: زانوی آسیب دیده قرمز و متورم به نظر می‌رسد و با زانوی دیگر شما متفاوت می‌باشد. همچنین می‌تواند بر نحوه راه رفتن شما تاثیر بگذارد.
همانطور که قبلا گفته شد، یکی از دلایل اصلی نیاز به جراحی زانو، آرتروز یا استئوآرتریت است. اما برخی بیماری‌ها و مشکلات مربوط به مفاصل نیز می‌توانند چنین علائمی را داشته باشند، بیماری‌ها و مشکلاتی مانند:
- ناهنجاری‌های مفصلی مانند دیسپلازی مفصل ران
- نکروز آواسکولار، مرگ استخوان در مفصل زانو به دلیل مشکلات خون رسانی
- شکستگی استخوان و آسیب شدید زانو
- روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید
درد مداوم و شدید و ناتوانی در انجام کارهای روزمره می‌تواند تاثیر مخربی بر روی زندگی شما بگذارد. ممکن است وقت آن رسیده که به یک جراح متخصص ارتوپد مراجعه کنید.
عدم انجام جراحی تعویض مفصل زانو
جراحی تعویض مفصل زانو یک عمل موفقیت‌آمیز و موثر در ساسر جهان است و توجه به علائم آن مهم است. عدم انجام این جراحی می‌تواند منجر به مشکلات متعددی شود از جمله:
- ضعیف شدن عضلات و رباط‌های زانو
- تغییر شکل ناحیه خارج از مفصل زانو
- محدودیت در حرکت و از دست دادن عملکرد مناسب به دلیل درد مزمن
- از بین رفتن مفصل زانو
- کاهش میزان موفقیت جراحی زانو در آینده
تا چه سنی می‌توان جراحی تعویض مفصل زانو را انجام داد؟
کاندیدای مناسب تعویض مفصل زانو برای آرتروز و مناسب‌ترین سن برای تعویض زانو در سنین بین 60 تا 80 سال می‌باشد. معمولا پزشکان، جراحی را در افراد جوان‌تر توصیه نمی‌کنند به دلیل سبک زندگی فعال‌تر افراد جوان، ممکن است فشار زیادی بر مفصل مصنوعی وارد کنند در نتیجه ممکن است مفصل مصنوعی دوام نیاورد و آسیب ببیند. جراحی جایگزین دوم ممکن است به این اندازه موفقیت‌آمیز نباشند. اما به طور کلی شرایط بیمار، درد، و ناتوانی ناشی از مشکلات زانو در تصمیم پزشک موثر خواهد بود. بنابراین با پزشک خود در مورد اینکه کاندید مناسبی برای جراحی تعویض مفصل زانو هستید یا خیر مشورت کنید.
سخن پایانی
درد مداوم و شدید و ناتوانی در انجام کارهای روزمره می‌تواند تاثیر مخربی بر سلامت روان شما داشته باشد. تعویض مفصل زانو جراحی است که نیاز به دقت و مهارت بالای جراح متخصص دارد تا این جراحی بدون عارضه و با موفقیت انجام پذیرد. اگر قصد انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو دارید به جراح متخصص ارتوپد دکتر آقابزرگی مراجعه کنید و درباره جراحی تعویض مفصل زانو با او مشورت کنید.