بعد از عمل تعویض مفصل زانو، ورزش می‌تواند قدرت، انعطاف پذیری و تعادل مفصل را بهبود بخشد. شما می‌توانید برخی از تمرینات را از رختخواب خود شروع کنید و به آرامی حرکات پیشرفته‌تری را در حین بهبودی اضافه کنید. هنگامی که شما بتوانید مسافت کوتاهی را به طور مستقل راه بروید و ورزش های بعد از جراحی تعویض مفصل زانو را به خوبی انجام دهید، می‌توانید فعالیت‌های ورزشی مانند: دوچرخه سواری، شنا و تمرینات مقاومتی را با مشورت پزشک ارتوپد خود شروع کنید.
تمرینات ورزشی اولیه بعد از عمل تعویض مفصل
شروع تمرینات اولیه بعد از عمل تعویض مفصل زانو می‌تواند باعث بهبود حرکت زانو و تقویت عضلات شود. این تمرینات جریان گردش خون را در پاها تقویت می‌کند و مانع لخته شدن خون نیز می‌شود. در ابتدای تمرینات ممکن است احساس درد و ناراحتی داشته باشید اما با انجام فعالیت‌های ورزشی، میزان دردها کاهش پیدا کرده و بهبودی سریع‌تر اتفاق می‌افتد. تمرینات اولیه بعد از عمل عبارتند از:
پمپ مچ پا
در این حرکت پای خود را با انقباض عضلات ساق پا، به سمت بالا و پایین به آرامی حرکت دهید. این تمرین را بلافاصله پس از عمل در حالت خوابیده می‌توانید شروع کنید. همچنین می‌توانید این تمرین را تا بهبودی کامل زانو و کاهش تورم ساق و مچ پا ادامه دهید. این حرکت را در 3 ست، 10 بار تکرار کنید.
ست عضله چهار سر ران
به پشت دراز بکشید، زانوی خود را صاف کنید، بهتر است پای دیگر خم باشد به طوری که کف پایتان کاملا روی زمین قرار بگیرد. عضله ران خود را منقبض کنید به مدت 5 تا 10 ثانیه نگه دارید، استراحت کنید سپس تمرین را دوباره تکرار کنید. این حرکت را در 2 ست، 10 بار تکرار کنید.
بالا آوردن مستقیم پا
در حالی که به پشت خوابیده‌اید، زانوی خود را کاملا صاف نگه دارید و عضلات ران خود را منقبض کنید، سپس پای خود را چند سانتی متر از زمین بلند کنید به مدت 10 ثانیه بالا نگه دارید بعد به آرامی پا را پایین بیاورید. این تمرین را آنقدر تکرار کنید تا درعضله ران خود احساس خستگی کنید.
خم شدن زانو با تکیه گاه تخت
در این حرکت، یک زانو را خم کنید و پاشنه پا را روی تخت نگه دارید، سپس پایتان را به سمت باسن سر بدهید (بکشید) 10 تا 15 ثانیه نگه دارید سپس پای خود را صاف کنید.
خم شدن زانو با تکیه گاه نشسته
روی لبه‌ی تخت یا روی صندلی بنشینید. مچ پای عمل نکرده را پشت پای دیگر قرار دهید و زانو را به آرامی و تا جایی که ممکن است خم کنید. به مدت 5 تا 10 ثانیه زانو را در این حالت نگه دارید. این حرکت را تا زمانی که خسته شوید تکرار کنید. بعد از عمل جراحی راه رفتن در مسافت کوتاه کمک موثری به بازیابی قدرت و توان حرکتی شما می‌کند.
ورزش‌های مناسب بعد از عمل تعویض مفصل زانو
مفصل‌های مصنوعی زانو برای تقلید از مفصل‌های طبیعی طراحی شده‌اند، این بدان معناست که مانند یک زانو طبیعی، برای عملکرد صحیح و مناسب به ورزش نیاز دارد. ورزش به شما کمک می‌کند وزن مناسبی داشته باشید همچنین به کاهش عوارض احتمالی بعد از جراحی نیز کمک می‌کند. اینکه چه زمانی و با چه تمرین و ورزشی می‌توانید شروع کنید به نحوه بهبودی زانوی شما و همچنین به توصیه پزشک بستگی دارد. فعالیت‌ها و ورزش‌های موثر برای تقویت عضلات مفصل زانو عبارتند از:
پیاده روی: پیاده روی راهی عالی برای تقویت عضلات زانو، افزایش عملکرد و رفع سفتی زانو و سوزاندن کالری است. ابتدا با گام‌های کوچک و مسافت‌های کوتاه شروع کنید و به تدریج مسافت را افزایش دهید. با این حال، پس از تعویض مفصل زانو از دویدن و پریدن پرهیز کنید.
شنا: شنا و سایر تمرینات آبی برای افرادی که تعویض مفصل زانو انجام داده‌اند ورزشی ایده آل است، زیرا فشار کمی بر مفصل زانو وارد می‌کند. آب فشار روی مفاصل را کاهش می‌دهد. شما می‌توانید این فعالیت‌ها را حدود 3 تا 6 هفته پس از جراحی شروع کنید. با این حال قبل از هرگونه فعالیتی با پزشک ارتوپد خود مشورت کنید.
دوچرخه سواری: دوچرخه سواری راهی عالی برای بازیابی قدرت عضلات زانو است. دوچرخه سواری را به آرامی روی یک سطح صاف شروع کنید. شما می‌توانید با دوچرخه ثابت (الپتیکال) بدون وارد کردن فشار بیش از حد به زانوها نیز تمرین کنید.
یوگا: حرکات کششی ملایم یوگا می‌تواند سلامت و انعطاف زانو را بهبود ببخشد. اما از حرکات پیچشی خودداری کنید و زانوهای خود را در راستای باسن و مچ پا نگه دارید. برای جلوگیری از فشار اضافی به مفصل زانو، مربی خود را از هر گونه محدودیت مطلع کنید.
ورزش‌های خطرناک پس از جراحی مفصل زانو
برخی از ورزش‌ها و فعالیت‌ها می‌توانند فشار زیادی به مفصل زانو وارد کنند و بر روند بهبود تاثیر منفی بگذارند. برخی از این ورزش‌ها عبارتند از:
- فوتبال
- بسکتبال
- جک‌های جامپینگ
- بورپی
- اسکیت
- اسکی
- صخره نوردی
سخن پایانی
پس از جراحی زانو، مهم است که روی بازیابی قدرت و تقویت عضلات خود کار کنید. انجام فعالیت‌های ورزشی و تمرینات تقویتی پا طبق دستور پزشک ارتوپد وتحت نظارت او به شما کمک می‌کند تا راحت‌تر حرکت کنید وهرچه سریع‌تر به فعالیت‌هایی که از آن لذت می‌بردید، بازگردید. درصورت داشتن هرگونه سوال یا مشکلی می‌توانید با جراح و متخصص ارتوپد دکتر حاجی آقا بزرگی مراجعه کنید.