سندرم دکرون مچ دست یکی از شایع‌ترین علل درد در ناحیه کنار خارجی مچ دست است که در اثر التهاب یا تحت فشار قرار گرفتن تاندون‌های اطراف شست ایجاد می‌شود. این بیماری اغلب در افرادی دیده می‌شود که به طور مداوم حرکات تکراری مچ یا شست انجام می‌دهند، مانند آرایشگران، کاربران رایانه، مادران نوزاد یا حتی ورزشکارانی که درگیر حرکات کششی مچ هستند. درد این ناحیه می‌تواند به مرور زمان افزایش یافته و انجام فعالیت‌های روزمره را دشوار کند. شناخت علائم اولیه، دلایل بروز، روش‌های تشخیص و درمان‌های نوین سندرم دکرون، نقش کلیدی در کنترل و بهبود این اختلال دارد. در این مقاله به بررسی جامع این سندرم، از علل تا راهکارهای درمانی و پیشگیری، خواهیم پرداخت تا با آگاهی بیشتر، سلامت مچ دست خود را حفظ کنید.
در قسمت مچ دستت درد داری؟ نمیدونی دکرون داری یا تونل کارپل؟ با بهترین متخصص ارتوپد در تهران مشورت کن!
بیماری دکرون مچ دست چه علائمی دارد؟
بیماری دکرون مچ دست با علائمی همراه است که به تدریج یا ناگهانی ظاهر می‌شوند. رایج ترین نشانه، درد در سمت خارجی مچ دست (نزدیک پایه شست) است که با حرکت دادن مچ یا گرفتن اشیا تشدید می‌شود. این درد ممکن است به ساعد نیز انتشار یابد. از دیگر علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حساسیت به لمس در محل تاندون‌های ملتهب
- تورم در ناحیه مچ دست، به‌ویژه در نزدیکی شست
- صدای تق‌تق یا احساس گیر کردن تاندون هنگام حرکت دادن شست یا مچ
- ضعف در گرفتن یا نگه داشتن اشیا
- درد هنگام چرخاندن مچ یا بستن مشت، به‌ویژه در تست فینکلشتاین (زمانی که شست در داخل مشت قرار می‌گیرد و مچ به سمت پایین خم می‌شود)
در مراحل ابتدایی، علائم ممکن است خفیف باشند اما در صورت ادامه فعالیت‌های تحریک کننده، شدت درد افزایش یافته و عملکرد طبیعی دست را مختل می‌کند. تشخیص به موقع و درمان مناسب از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کند.
تفاوت سندروم کوردون با سندروم تونل کارپل
بیماری دکرون مچ دست و سندرم تونل کارپال هر دو از جمله مشکلات شایع ناحیه مچ دست هستند، اما از نظر علت، محل درگیری، علائم و روش درمان تفاوت‌های قابل توجهی دارند:
- محل درگیری
- در بیماری دکرون، التهاب در غلاف تاندون‌های کنار شست (در سمت خارجی مچ) اتفاق می‌افتد.
- در سندرم تونل کارپال، عصب مدیان در ناحیه داخل مچ (تونل کارپال) تحت فشار قرار می‌گیرد.
- علائم اصلی
- دکرون بیشتر با درد، تورم و حساسیت در نزدیکی پایه شست همراه است و معمولاً با حرکات تکراری مچ یا گرفتن اشیا تشدید می‌شود.
- تونل کارپال با بی‌حسی، گزگز و مورمور شدن انگشت شست، اشاره، میانی و نیمی از انگشت حلقه همراه است و ممکن است ضعف در گرفتن اشیا نیز دیده شود.
- علت بروز
- دکرون بیشتر به دلیل حرکات تکراری مچ و شست یا استفاده بیش از حد از دست رخ می‌دهد.
- تونل کارپال معمولا به دلیل فشار طولانی‌مدت بر عصب مدیان ایجاد می‌شود و می‌تواند به دلایلی مثل دیابت، کم‌کاری تیروئید یا بارداری تشدید شود.
- روش‌های تشخیص
- تست فینکلشتاین برای تشخیص دکرون استفاده می‌شود.
- تست تی‌نل و تست فالِن برای تشخیص سندرم تونل کارپال به کار می‌روند.
- درمان
- هر دو بیماری در مراحل اولیه با استراحت، یخ‌درمانی، داروهای ضدالتهاب و استفاده از آتل قابل کنترل هستند.
- در موارد پیشرفته‌تر ممکن است تزریق کورتون یا حتی جراحی نیاز باشد، اما نوع جراحی و محل آن کاملا متفاوت است.
چه عواملی باعث بروز دکرون مچ دست می‌شود؟
فعالیت‌هایی که نیاز به چرخاندن مچ یا گرفتن مداوم اشیاء دارند، مانند تایپ طولانی‌مدت، خیاطی، آرایشگری، یا کار با ابزار دستی، می‌توانند به مرور زمان باعث التهاب تاندون‌ها شوند.
بلند کردن مکرر نوزاد
این بیماری در مادران تازه‌زا بسیار شایع است، زیرا آن‌ها به‌طور مرتب نوزاد خود را با مچ دست بلند می‌کنند، حرکتی که فشار زیادی به تاندون‌های شست وارد می‌کند.
نگه داشتن گوشی در دست برای مدت طولانی، به‌ویژه هنگام تایپ با شست، یکی از دلایل جدید شیوع این بیماری در جوانان است.
وارد شدن ضربه به مچ یا شست نیز می‌تواند باعث تحریک یا التهاب غلاف تاندون‌ها شود.
بیماری‌هایی مانند آرتریت روماتوئید یا دیابت می‌توانند احتمال بروز التهاب در تاندون‌ها را افزایش دهند.
تغییرات هورمونی و احتباس مایعات در دوران بارداری یا پس از زایمان ممکن است باعث تورم غلاف تاندون و ایجاد سندرم دکرون شود.
روش تشخیص بیماری دکرون دست
تشخیص بیماری دکرون مچ دست با بررسی علائم بالینی و معاینه فیزیکی توسط پزشک انجام می‌شود. در بیشتر موارد، نیاز به تصویربرداری یا آزمایش‌های پیچیده نیست. روش های اصلی تشخیص شامل موارد زیر است:
پزشک ابتدا علائم شما را بررسی می‌کند، از جمله درد در ناحیه کناری مچ (نزدیک شست)، تشدید درد هنگام استفاده از دست و سابقه انجام فعالیت‌های تکراری مانند تایپ، بلند کردن کودک یا کارهای دستی. لمس ناحیه دردناک برای بررسی حساسیت و تورم انجام می‌شود. همچنین قدرت گرفتن و دامنه حرکتی مچ بررسی می‌گردد.
تست فینکلشتاین مخصوص تشخیص بیماری دکرون است. پزشک از شما می‌خواهد شست خود را در داخل مشت قرار دهید و سپس مچ را به سمت انگشت کوچک خم کنید. اگر در این حالت درد شدیدی در کنار خارجی مچ احساس شود، نتیجه تست مثبت و نشانه‌ای از بیماری دکرون است. اگر تشخیص قطعی نباشد یا نیاز به بررسی بیماری‌های مشابه باشد، ممکن است سونوگرافی یا MRI تجویز شود. این روش‌ها التهاب تاندون یا ضخیم شدن غلاف تاندون را نشان می‌دهند.
روش های درمان دکرون دست
درمان بیماری دکرون مچ دست با هدف کاهش التهاب تاندون‌ها، تسکین درد و بازگشت عملکرد طبیعی دست انجام می‌شود. روش‌های درمانی بسته به شدت بیماری، از مراقبت‌های خانگی تا درمان‌های پزشکی و در موارد پیشرفته، جراحی را شامل می‌شود:
استراحت و اجتناب از حرکات تکراری
در مراحل ابتدایی، محدود کردن فعالیت‌هایی که باعث تشدید درد می‌شوند، به بهبود کمک می‌کند. استراحت دادن به مچ و پرهیز از حرکات شدید یا مکرر شست و مچ بسیار موثر است.
استفاده از آتل یا بریس
بستن آتل مخصوص مچ و شست، هنگام شب یا فعالیت‌های روزمره، از حرکت تاندون‌های ملتهب جلوگیری کرده و باعث کاهش درد و التهاب می‌شود.
داروهای ضدالتهاب
مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن می‌تواند در کاهش التهاب و تسکین درد مؤثر باشد.
کمپرس سرد
قرار دادن یخ یا کمپرس سرد روی ناحیه دردناک به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه چند بار در روز، کمک زیادی به کاهش تورم و درد می‌کند.
فیزیوتراپی
تمرینات کششی و تقویتی تحت نظر فیزیوتراپیست، می‌تواند در بهبود دامنه حرکتی و کاهش فشار بر تاندون‌ها مفید باشد.
تزریق کورتون
تزریق کورتون یکی از موثرترین روش‌های درمان غیرجراحی بیماری دکرون مچ دست محسوب می‌شود، به‌ویژه در مواردی که التهاب شدید بوده یا درمان‌های اولیه مانند دارو و آتل نتیجه‌بخش نبوده‌اند. این تزریق معمولاً مستقیماً در ناحیه غلاف تاندون‌های ملتهب انجام می‌شود و با کاهش سریع التهاب، می‌تواند ظرف چند روز تا چند هفته درد را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد. بسیاری از بیماران پس از تنها یک بار تزریق بهبودی کامل پیدا می‌کنند، اما در برخی موارد ممکن است نیاز به تکرار آن باشد. با این حال، تعداد دفعات تزریق باید محدود باشد، زیرا مصرف مکرر کورتون ممکن است باعث نازک شدن پوست یا تضعیف تاندون‌ها شود. این روش درمانی باید توسط پزشک متخصص و با رعایت دقیق شرایط استریل انجام شود تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
جراحی (در موارد مقاوم به درمان)
جراحی دکرون مچ دست زمانی انجام می‌شود که روش‌های غیرجراحی مانند استراحت، مصرف دارو، فیزیوتراپی یا حتی تزریق کورتون نتوانند درد و التهاب را کنترل کنند یا علائم بیش از ۶ ماه ادامه داشته باشند. این جراحی با هدف آزادسازی تاندون‌های گیر افتاده و کاهش فشار از روی آن‌ها انجام می‌شود. جراحی تحت بی‌حسی موضعی یا بی‌حسی ناحیه‌ای انجام می‌شود و نیاز به بیهوشی عمومی نیست. بهترین متخصص ارتوپدی یک برش کوچک در ناحیه کنار خارجی مچ در امتداد تاندون‌های شست ایجاد می‌کند. سپس غلاف ضخیم شده‌ی اطراف تاندون باز می‌شود تا فضای بیشتری برای حرکت تاندون‌ها فراهم گردد. پس از اطمینان از آزادسازی کامل تاندون، محل برش بخیه زده می‌شود. جراحی بین ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد و بیمار در همان روز مرخص می‌شود.
عوارض جراحی دکرون چیست؟
- عفونت محل جراحی
- خونریزی یا هماتوم
- آسیب به عصب‌های حسی نزدیک ناحیه عمل
- باقی ماندن یا بازگشت درد
- ایجاد بافت اسکار ضخیم
- کاهش موقت حس در ناحیه شست
- خشکی یا سفتی مفصل مچ
- بهبودی ناقص یا محدودیت حرکتی
دوره نقاهت جراحی دکرون چقدر است؟
دوره نقاهت جراحی دکرون مچ دست کوتاه است و اکثر بیماران طی چند هفته بهبود پیدا می‌کنند. پس از انجام این جراحی که معمولا به صورت سرپایی و با بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، بیمار می‌تواند همان روز به خانه بازگردد. در روزهای ابتدایی بعد از عمل، پانسمان باید خشک و تمیز نگه داشته شود و ممکن است به مدت چند روز از آتل یا بانداژ حمایتی استفاده شود. درد پس از جراحی خفیف است و با مسکن‌های ساده قابل کنترل خواهد بود.
بیشتر بیماران طی ۲ تا ۴ هفته می‌توانند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند. البته انجام فعالیت‌های سنگین یا حرکات شدید مچ و شست بهتر است تا ۶ هفته به تعویق بیفتد، مگر آنکه پزشک معالج اجازه دهد.در صورتی که فیزیوتراپی تجویز شود، می‌تواند روند بازگشت کامل قدرت و انعطاف پذیری دست را تسریع کند. در مجموع، اگر مراقبت‌های بعد از عمل به‌درستی انجام شوند، احتمال بازگشت علائم بسیار کم است و نتیجه جراحی موفقیت آمیز خواهد بود.
ورزش بیماری دکرون
در ادامه چند تمرین ساده برای کمک به بهبود بیماری دکرون مچ دست آورده شده که به کاهش درد و افزایش انعطاف‌پذیری کمک می‌کنند:
- کشش تاندون شست: شست را به‌آرامی به سمت کف دست بکشید و چند ثانیه نگه دارید، سپس رها کنید. این تمرین باعث کاهش سفتی تاندون می‌شود.
- حرکت باز و بسته کردن انگشتان: دست خود را مشت کرده و سپس به‌آرامی باز کنید. این کار به بهبود جریان خون و کاهش التهاب کمک می‌کند.
- تمرین با توپ نرم: توپ اسفنجی کوچکی را در دست گرفته و به‌آرامی فشار دهید، سپس رها کنید. این تمرین عضلات اطراف مچ را تقویت می‌کند.
- کشش مچ دست به طرفین: مچ دست را به‌نرمی به طرفین خم و راست کنید؛ این تمرین باعث افزایش دامنه حرکتی مفصل می‌شود.
- غلطاندن مچ روی میز: ساعد را روی میز بگذارید و مچ دست را به‌آرامی به جلو و عقب بچرخانید؛ بدون فشار زیاد.