مراقبت های بعد از تعویض مفصل شانه؛ نکات بسیار مهم

مراقبت های بعد از تعیض مفصل شانه مانند همه نکات مراقبتی دیگر بعد از جراحی های مشابه نیز بسیار مهم هستد و بیماران باید این موارد را بشناسند و رعایت کنند زیرا در صورت بی توجهی احتمال بروز عوارض شدید و درد های مزمن وجود دارد. در این مقاله با ما همراه باشید تا با نکات مهم و ضروری مراقبتی آشنا شوید.

نکات مراقبتی بعد از عمل تعویض مفصل شانه

مراقبت‌ های بعد از تعویض مفصل شانه اهمیت زیادی دارد تا بهبودی سریع‌ و بدون عوارض حاصل شود. در این مقاله برخی از نکات مهم برای مراقبت ‌های بعد از جراحی تعویض مفصل شانه آورده شده است. این مراقبت ها در جلسه مشاوره قبل از عمل و هم بعد از جراحی برای بیمار ذکر می‌شود تا از اهمیت آن باخبر باشید و رعایت نمایید تا عوارض جانبی برایتان به وجود نیاید.

استفاده از آویز شانه یا اسلینگ بعد از جراحی شانه

استفاده از آویز شانه یا اسلینگ بعد از جراحی تعویض مفصل شانه یا آسیب‌ های شانه‌ای بسیار مهم است. این وسیله به منظور حفظ شانه در موقعیت صحیح و جلوگیری از حرکت ‌های ناگهانی و غیرقابل کنترل طراحی شده است. اسلینگ به کاهش فشار روی مفصل شانه کمک کرده و از جابه‌جایی یا آسیب به مفصل جدید یا آسیب‌ دیده جلوگیری می‌کند. پزشکان توصیه می‌کنند که بیمار در چند هفته اول پس از جراحی از اسلینگ استفاده کند، به ویژه هنگام استراحت یا خواب، تا شانه در وضعیت امن و مناسب باقی بماند. این ابزار همچنین به کاهش درد و التهاب کمک کرده و روند بهبودی را سرعت می‌بخشد. با این حال، اسلینگ باید به طور مرتب توسط پزشک یا فیزیوتراپ بررسی شود تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.

مصرف داروهای تجویزی

مصرف داروهای تجویزی پس از جراحی تعویض مفصل شانه نقش بسیار مهمی در کنترل درد، کاهش التهاب و روند بهبودی دارد. پزشک داروهای مسکن مانند استامینوفن یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی   را برای کاهش درد و التهاب تجویز می‌کند. همچنین در صورت نیاز به کنترل عفونت، آنتی‌بیوتیک ‌ها نیز تجویز می‌شوند. بسیار مهم است که داروها طبق دستور پزشک مصرف شوند و از مصرف خودسرانه یا تغییر دوز بدون مشورت با پزشک اجتناب شود، زیرا این کار باعث بروز عوارض جانبی یا تاثیر منفی بر روند بهبودی می‌شود. همچنین، در صورت بروز عوارضی مانند حساسیت به دارو، باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود.

بیشتر بخوانید: بهترین جراح ارتوپد تهران را بشناسید.

تمرینات فیزیوتراپی

تمرینات فیزیوتراپی بعد از جراحی تعویض مفصل شانه بخش مهمی از روند بهبودی هستند و به بازگشت حرکت طبیعی شانه، تقویت عضلات اطراف مفصل و کاهش درد کمک می‌کنند. این تمرینات باید طبق دستور پزشک یا فیزیوتراپیست انجام شوند تا از آسیب بیشتر جلوگیری شده و به بهبود عملکرد شانه کمک کند. در ادامه برخی از تمرینات فیزیوتراپی اولیه بعد از جراحی شانه بیان شده است.

• در روزهای اول بعد از جراحی، فیزیوتراپیست حرکات پسیو را آغاز می‌کند. این حرکات بدون دخالت فعال بیمار و با کمک دست فیزیوتراپیست انجام می‌شود تا مفصل شانه به آرامی حرکت کند و از سفت شدن آن جلوگیری شود.
• تمرینات افزایش دامنه حرکتی شامل حرکت دادن شانه در جهت‌های مختلف بالا، پایین، چرخشی  است. این حرکات کمک می‌کنند تا مفصل شانه انعطاف ‌پذیری داشته باشد و از ایجاد خشکی مفصل جلوگیری شود.
• با گذشت زمان، فیزیوتراپیست تمرینات تقویتی برای عضلات شانه و بازو پیشنهاد می‌دهد. این تمرینات با استفاده از وزنه‌ های سبک یا کش‌ های مقاومتی شروع می‌شوند و هدف آن تقویت عضلات تثبیت‌کننده شانه و کاهش فشار روی مفصل است.
• این تمرینات به کشش عضلات اطراف شانه کمک می‌کنند و انعطاف ‌پذیری شانه را بهبود می‌بخشند. به تدریج با انجام این تمرینات، حرکت و دامنه حرکتی شانه بهتر می‌شود.
• فیزیوتراپیست تمرینات تعادلی و اصلاح وضعیت بدن را برای جلوگیری از فشار غیرطبیعی به شانه و تقویت توانایی فرد برای انجام فعالیت ‌های روزمره توصیه می‌کند.

عدم داشتن حرکات و فعالیت شدید

پس از جراحی تعویض مفصل شانه، عدم انجام حرکات و فعالیت ‌های شدید یکی از مهم‌ترین نکات مراقبتی است که باید به آن توجه شود. حرکت‌ های ناگهانی و فعالیت‌ های سنگین باعث آسیب به مفصل جدید، ایجاد التهاب یا طولانی‌تر شدن دوره بهبودی می‌شوند. در چند هفته اول پس از جراحی، شانه باید از هرگونه فشار اضافی و فعالیت‌ های فیزیکی که نیاز به حرکت شدید یا تحمل وزن زیاد دارد، محافظت شود. انجام ورزش‌ های سنگین، بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیت ‌هایی که نیاز به حرکت شدید دست دارند، باید تا زمانی که پزشک یا فیزیوتراپیست اجازه دهند، به طور کامل از برنامه روزمره کنار گذاشته شود. این اقدامات به شانه کمک می‌کنند تا به طور صحیح بهبود یابد و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‌شود.

نحوه پانسمان و مراقبت از زخم جراحی

مراقبت از زخم جراحی پس از جراحی تعویض مفصل شانه بسیار مهم است تا از عفونت، التهاب و سایر مشکلات جلوگیری شود. در ادامه نحوه پانسمان و مراقبت از زخم جراحی توضیح داده شده است.

• پانسمان تمیز: پس از جراحی، باید زخم به دقت پانسمان شود تا از تماس با آلودگی و باکتری‌ ها جلوگیری شود. پانسمان باید تمیز و خشک باشد. پزشک یا پرستار اولین پانسمان را انجام می‌دهند و توصیه‌های لازم را برای تغییر پانسمان به شما می‌دهند.
• تعویض پانسمان: در روزهای اول پس از جراحی، پانسمان باید به طور منظم تعویض شود، هر ۲۴ تا ۴۸ ساعت یکبار. در صورتی که پانسمان خیس یا آلوده شد، باید بلافاصله تعویض شود. همیشه دست‌ های خود را قبل از دست زدن به پانسمان یا زخم با دقت شسته و ضدعفونی کنید.
• خشک نگه داشتن زخم: زخم باید همیشه خشک نگه داشته شود. هنگام شستشو یا دوش گرفتن، از استفاده از آب گرم و فشار زیاد بر روی زخم خودداری کنید. در برخی موارد، پزشک پوششی مخصوص برای محافظت از زخم در هنگام دوش گرفتن را توصیه می‌کند.
•  اجتناب از مالش زخم: از مالش یا کشیدن زخم خودداری کنید تا از آسیب به بافت ‌های تازه بهبود یافته جلوگیری شود. همچنین استفاده از هرگونه کرم یا پماد روی زخم بدون مشورت پزشک ممنوع است.
•  مراجعه به پزشک: در صورتی که هر گونه نگرانی در مورد وضعیت زخم، درد غیرطبیعی یا علائم عفونت داشتید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

تا چند روز بعد از عمل تعویض مفصل شانه چه بخوریم؟

بعد از عمل تعویض مفصل شانه، تغذیه مناسب برای روند بهبودی و کاهش التهاب بسیار مهم است. در روزهای اول پس از جراحی، باید از غذاهای سبک و آسان هضم مانند سوپ ‌های رقیق، برنج سفید، سبزیجات پخته، و میوه‌های نرم استفاده کنید. پروتئین‌ ها مانند مرغ، ماهی، تخم ‌مرغ و لبنیات به بازسازی بافت ‌ها کمک می‌کنند و مصرف آنها ضروری است.

همچنین، مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C  مانند مرکبات و فلفل دلمه‌ای  و ویتامین D  مانند ماهی و تخم‌مرغ  برای تقویت سیستم ایمنی و بهبود ترمیم بافت‌ ها توصیه می‌شود. برای کاهش التهاب، مصرف مواد غذایی ضد التهابی مانند زردچوبه و زنجبیل مفید است. همچنین، آب و مایعات باید به اندازه کافی مصرف شوند تا بدن هیدراته بماند و روند بهبودی تسریع شود. از مصرف غذاهای چرب و سنگین که سیستم گوارشی را تحت فشار قرار می‌دهند، خودداری کنید.

چقدر طول میکشد تا بعد از تعویض مفصل شانه بهبودی حاصل شود؟

بهبودی پس از تعویض مفصل شانه زمان‌بر است و بستگی به عوامل مختلفی از جمله سن، وضعیت عمومی سلامتی بیمار  و رعایت مراقبت ‌های پس از جراحی دارد. به طور کلی، در ۶ تا ۸ هفته اول بیمار باید از شانه به شدت مراقبت کند و از فعالیت‌ های سنگین خودداری نماید. پس از این مدت، با شروع تمرینات فیزیوتراپی، دامنه حرکتی شانه به تدریج باز می‌شود و قدرت عضلات بهبود می‌یابد. به طور کلی، بیشتر بیماران بعد از حدود ۳ تا ۶ ماه بهبود قابل توجهی در حرکت و عملکرد شانه خود مشاهده می‌کنند، اما بهبودی کامل و بازگشت به فعالیت ‌های روزمره تا یک سال یا بیشتر طول می‌کشد. بنابراین، بهبودی کامل نیاز به صبر، پیگیری درمان و فیزیوتراپی منظم دارد.

چند وقت بعد از تعویض مفصل شانه می‌توانم ورزش کنم؟

پس از تعویض مفصل شانه، باید چند ماه از فعالیت‌ های ورزشی سنگین خودداری کنید تا از آسیب به مفصل جدید جلوگیری شود. پزشکان توصیه می‌کنند که پس از حدود ۶ تا ۸ هفته، وقتی درد کاهش می‌یابد و دامنه حرکتی شانه بهبود پیدا می‌کند، می‌توان به تدریج ورزش‌ های سبک و تمرینات فیزیوتراپی را آغاز کرد. تمرینات تقویتی و کششی تحت نظارت بهترین جراح ارتوپد از ماه دوم شروع می‌شود. 

با گذشت زمان و بهبود وضعیت شانه، می‌توان ورزش ‌های سبک مانند پیاده ‌روی یا دوچرخه‌ سواری را آغاز کرد، اما ورزش‌ های شدید و پر فشار مانند وزنه ‌برداری یا ورزش‌ های رقابتی به مدت ۶ ماه یا بیشتر ممنوع می‌باشند تا مفصل شانه به طور کامل بهبود یابد. همیشه پیش از شروع هر نوع فعالیت ورزشی جدید، مشورت با پزشک ضروری است.

اهمیت رعایت مراقبت ها بعداز جراحی تعویض مفصل شانه

رعایت مراقبت ‌های پس از جراحی تعویض مفصل شانه اهمیت زیادی دارد زیرا بهبودی سریع ‌تر و کاهش خطر عوارضی مانند عفونت، درد مزمن یا محدودیت حرکت را تضمین می‌کند. انجام مراقبت ‌های دقیق، از جمله استفاده از اسلینگ، تعویض منظم پانسمان و پیروی از تمرینات فیزیوتراپی، به حفظ سلامت مفصل جدید، تقویت عضلات اطراف شانه و بهبود عملکرد کلی کمک می‌کند.