عمل تعویض مفصل شانه: کاندیدای مناسب + نحوه جراحی

جراحی تعویض مفصل شانه برای درمان مشکلات شدید مفصل شانه مانند آرتروز پیشرفته، آسیب ‌های جدی به مفصل یا پارگی ‌های غیرقابل ترمیم بافت ‌های نرم، انجام می‌شود. در این عمل، مفصل شانه آسیب ‌دیده برداشته می‌شود و به جای آن یک مفصل مصنوعی قرار داده می‌شود. این عمل زمانی انجام می‌شود که درمان‌ های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروها و تزریقات استروئیدی نتوانند علائم درد یا محدودیت حرکت را کنترل کنند. هدف از جراحی تعویض مفصل شانه کاهش درد، بهبود عملکرد و بازگرداندن تحرک طبیعی شانه است.

چه افرادی باید عمل تعویض مفصل شانه انجام دهند؟

افرادی که باید عمل تعویض مفصل شانه انجام دهند، کسانی هستند که به علت آسیب ‌های شدید مفصل شانه یا بیماری ‌های مزمن مانند آرتروز یا آسیب ‌های غیرقابل ترمیم، به شدت از درد و محدودیت حرکت رنج می‌برند.

• افرادی که در فعالیت ‌های روزانه خود مانند برداشتن اشیاء، پوشیدن لباس یا انجام ورزش با مشکل مواجه ‌اند و درمان‌ های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، داروها یا تزریقات موفقیت ‌آمیز نبوده‌اند، گزینه‌های مناسبی برای این عمل باشند.
• افرادی که آسیب‌ های جدی به مفصل شانه دارند مانند پارگی‌ های وسیع در رباط‌ها یا شکستگی ‌های شدید استخوان، که بهبود آنها تنها با تعویض مفصل ممکن است، باید به این جراحی فکر کنند.
• کسانی که به دلیل آرتروز پیشرفته یا التهاب مزمن، تحرک و کیفیت زندگی ‌شان به شدت کاهش یافته است، نیاز به این جراحی پیدا می‌کنند.

عکس پروتز شانه

در این بخش عکس پروتز شانه را برای شما گذاشتیم تا مشاهده نمایید و بیشتر با این ایمپلنت آشنا شوید. البته این پروتز دارای انواع مختلفی است اما در اینجا یکی از رایج ترین آن ها را ببینید.

از کجا بفهمیم نیاز به تعویض مفصل شانه داریم؟

نیاز به تعویض مفصل شانه معمولاً زمانی احساس می‌شود که مشکلات شانه به مرحله‌ ای برسد که هیچ روش درمانی غیرجراحی مانند دارو، فیزیوتراپی یا تزریقات نتوانند درد را کاهش داده یا عملکرد مفصل را بهبود بخشند. علائم رایج که نشان‌ دهنده نیاز به تعویض مفصل شانه هستند عبارتند از:

• درد مزمن و شدید: اگر درد شانه به حدی شدید باشد که حتی با استراحت، داروهای مسکن و درمان ‌های غیرجراحی بهبود نیابد و بر فعالیت ‌های روزانه مانند خوابیدن، پوشیدن لباس و رانندگی تأثیر بگذارد.
• محدودیت حرکت: وقتی دامنه حرکتی شانه به شدت کاهش یابد و فرد نتواند بازو را به سمت بالا، کنار یا پشت بدن حرکت دهد، این نشان‌دهنده آسیب شدید مفصل می‌باشد.
• ضعف و ناتوانی در استفاده از دست: اگر قدرت شانه کاهش یابد و فرد نتواند کارهای روزانه خود را مانند بلند کردن اشیاء یا انجام فعالیت‌ های ورزشی را انجام دهد، تعویض مفصل شانه ضروری است.
• آسیب‌های جدی یا آرتروز پیشرفته: اگر مفصل شانه دچار آرتروز پیشرفته، پارگی ‌های شدید رباط‌ ها یا فرسایش استخوانی باشد که با درمان ‌های غیرجراحی قابل کنترل نباشد، تعویض مفصل گزینه درمانی مناسب می‌باشد.

چه کسانی نباید مفصل شانه خود را تعویض کنند؟

افرادی که نباید عمل تعویض مفصل شانه انجام دهند، کسانی هستند که شرایط خاصی دارند که بر نتیجه عمل تأثیر منفی می‌گذارد.

• افراد با مشکلات شدید قلبی یا ریوی: افرادی که دچار بیماری‌ های قلبی یا ریوی پیشرفته هستند، به دلیل خطرات ناشی از جراحی و بیهوشی، گزینه مناسبی برای جراحی تعویض مفصل شانه نمی‌باشند.
• افراد با عفونت فعال یا بیماری‌ های سیستم ایمنی: افرادی که به بیماری ‌های عفونی فعال یا مشکلات سیستم ایمنی مبتلا هستند، باید قبل از انجام جراحی از درمان عفونت ‌ها اطمینان حاصل کنند تا از احتمال بروز عفونت پس از جراحی جلوگیری شود.
• افرادی که استخوان ‌های آسیب‌دیده در شانه به حدی فرسوده و غیرقابل ترمیم هستند: در صورتی که آسیب‌ های مفصل شانه به قدری شدید باشد که استخوان ‌ها به طور کامل فرسوده شده و کیفیت آن برای نگه داشتن مفصل مصنوعی مناسب نباشد، جراحی تعویض مفصل شانه مناسب نمی‌باشد.

نحوه جراحی تعویض مفصل شانه

جراحی تعویض مفصل شانه تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و شامل برداشتن مفصل آسیب ‌دیده و جایگزینی آن با مفصل مصنوعی است. در ابتدا، بهترین جراح ارتوپدی برش کوچکی در ناحیه شانه ایجاد می‌کند تا به مفصل دسترسی پیدا کند. سپس مفصل آسیب ‌دیده شانه را از با دقت بر می‌دارد و بخش‌هایی از استخوان و غضروف ‌های آسیب ‌دیده را به دقت خارج می‌کند. پس از این مرحله، مفصل مصنوعی که از فلز و پلاستیک ساخته شده است، در محل مفصل شانه قرار می‌گیرد. این مفصل مصنوعی به طور معمول از دو قسمت اصلی تشکیل شده: یک قطعه برای سر بازوی استخوان و یک قطعه برای کاسه شانه . پس از قرار دادن مفصل مصنوعی، جراح برش را با بخیه می‌بندد و شانه را در موقعیت مناسب قرار می‌دهد. مدت زمان جراحی حدود ۱ تا ۲ ساعت است و پس از آن بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود تا به تدریج هوشیاری کامل پیدا کند.

مدت زمان درمان تعویض مفصل شانه

مدت زمان درمان و بهبودی پس از جراحی تعویض مفصل شانه به شرایط فردی بیمار بستگی دارد، اما به طور کلی به چند دوره تقسیم می‌شود. پس از جراحی، بیمار باید چند روزی را در بیمارستان بماند تا از عوارض اولیه جراحی جلوگیری شود و برای کنترل درد و جلوگیری از عفونت تحت مراقبت قرار گیرد. در ابتدا، بیمار باید مفصل شانه را با استفاده از اسلینگ ثابت نگه دارد و از انجام حرکات شدید خودداری کند. در این مدت، فیزیوتراپی آغاز می‌شود تا دامنه حرکت شانه حفظ شود.

در ماه‌های اول، بیمار به تدریج فعالیت ‌های روزمره خود را از سر می‌گیرد، اما باید از فعالیت‌ های سنگین یا استفاده از شانه به مدت طولانی خودداری کند. فیزیوتراپی در این دوران کمک می‌کند تا قدرت عضلات شانه بازسازی شده و دامنه حرکتی مفصل افزایش یابد. بهبودی کامل تا ۶ ماه یا حتی یک سال طول می‌کشد، به ویژه زمانی که بیمار می‌خواهد فعالیت‌ های ورزشی و فیزیکی را دوباره آغاز کند. به طور کلی، نتیجه نهایی جراحی و بهبودی کامل پس از تعویض مفصل شانه در حدود یک سال به دست می‌آید.

بیشتر بخوانید: تزریق پی آرپی به مفاصل

عوارض تعویض مفصل شانه

عمل تعویض مفصل شانه به طور کلی ایمن است، اما در برخی موارد با عوارضی همراه است. برخی از عوارض احتمالی شامل موارد زیر هستند:

• عفونت: یکی از خطرات شایع پس از هر نوع جراحی، عفونت در محل عمل است. اگر عفونت بلافاصله درمان نشود، باعث آسیب به مفصل مصنوعی و سایر مشکلات جدی می‌شود.
• لخته خون : احتمال تشکیل لخته خون وجود دارد که به ریه‌ها منتقل می‌شود و خطرناک است. استفاده از داروهای رقیق‌ کننده خون و حرکت زودهنگام پاها این خطر را کاهش می‌دهد.
• دررفتگی مفصل: در برخی موارد، مفصل مصنوعی از جای خود در رفته و نیاز به مداخله پزشکی دارد. این مسئله به طور خاص زمانی اتفاق می‌افتد که بیمار به طور اشتباه فعالیت‌ هایی انجام دهد که به شانه فشار زیادی وارد می‌کند.
• مشکلات عصبی و آسیب به اعصاب:   در برخی موارد در طول جراحی، به اعصاب نزدیک به مفصل شانه آسیب وارد می‌شود که منجر به درد، بی‌حسی یا ضعف در بازو یا دست می‌شود.
• سایش و خرابی مفصل مصنوعی: مانند سایر مفاصل مصنوعی، مفصل شانه هم با گذشت زمان دچار ساییدگی و خرابی می‌شود که نیاز به تعویض مجدد مفصل دارد.
• درد مزمن: در بعضی از افراد، حتی پس از جراحی، درد ادامه می‌یابد که ناشی از مشکلات مربوط به مفصل مصنوعی یا بافت‌ های اطراف آن است.
• کاهش دامنه حرکت: در برخی موارد، بازگشت به دامنه حرکتی کامل شانه زمان ‌بر است یا به طور کامل به حالت اولیه برنمی‌گردد.