توده بافت نرم استخوان؛ درمان لیپوسارکوما

توده بافت نرم استخوان یکی از انواع تومورهای نادر است که در بافت‌های همبند بدن از جمله عضلات، رباط‌ها، عروق خونی و حتی استخوان‌ها شکل می‌گیرد. این تومور ممکن است به صورت تدریجی در نواحی مختلف بدن بروز پیدا کند و در صورتی که تشخیص و درمان به موقع صورت نگیرد، می‌تواند مشکلات جدی برای فرد به همراه داشته باشد. علائم اولیه این تومورها معمولاً شامل تورم یا درد در ناحیه‌ای خاص از بدن است که ممکن است برای مدت طولانی بدون تغییر باقی بماند. با این حال، تشخیص دقیق و سریع توده بافت نرم استخوان، به کمک روش‌های پیشرفته پزشکی مانند تصویربرداری و بیوپسی، اهمیت فراوانی دارد. در این مقاله به بررسی علل، علائم و روش‌های تشخیص این تومورها پرداخته می‌شود تا اطلاعات کاملی در اختیار افراد قرار گیرد که ممکن است با چنین مشکلاتی روبرو شوند.

توده بافت نرم استخوان چیست؟

توده بافت نرم استخوان (Soft Tissue Bone Mass) به تومورهایی اطلاق می‌شود که در بافت‌های همبند، عضلات، غضروف یا استخوان شکل می‌گیرند. این توده‌ها می‌توانند در هر قسمت از بدن ایجاد شوند، اما معمولاً در اندام‌های تحتانی، بازوها، شکم یا قفسه سینه بروز می‌کنند. توده‌های بافت نرم اغلب در مراحل ابتدایی بدون علامت هستند، به همین دلیل بسیاری از بیماران از وجود آن‌ها آگاه نمی‌شوند تا زمانی که رشد تومور محسوس گردد.

سارکوم‌های بافت نرم، که توده‌های بدخیم بافت‌های همبند هستند، می‌توانند در مناطقی مانند پاها، بازوها و شکم رشد کنند و معمولاً با درد یا تورم همراه هستند. به ویژه در موارد پیشرفته‌تر، می‌تواند با مشکلاتی چون دشواری در حرکت، فشار به عروق یا اعصاب و حتی متاستاز به ریه‌ها و غدد لنفاوی همراه باشد. درمان توده بافت نرم استخوان بسته به نوع و محل تومور شامل رزکسیون وسیع، کموتراپی و رادیوتراپی است. بهترین جراح ارتوپد در تهران برای تشخیص صحیح معمولاً از تصویربرداری‌های پزشکی مانند MRI یا سی‌تی‌اسکن استفاده می‌کنند. با تشخیص زودهنگام، بسیاری از این توده‌ها قابل درمان هستند، بنابراین مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد در صورت بروز علائم ضروری است.

انواع تومور بافت نرم

تومورهای بافت نرم استخوان به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام ویژگی‌ها و روش‌های درمانی خاص خود را دارند. این توده‌ها می‌توانند به صورت خوش‌خیم یا بدخیم در نواحی مختلف بدن ایجاد شوند و بسته به نوع و محل خود علائم متفاوتی به وجود آورند.

یکی از انواع رایج تومورهای بافت نرم، سارکوم سینوویال است که اغلب در نواحی نزدیک به مفاصل دیده می‌شود و معمولاً در اندام‌های دیستال (دور از مرکز بدن) مانند پاها رخ می‌دهد. این تومور به آهستگی به بافت‌های اطراف گسترش می‌یابد و در صورت عدم درمان به غدد لنفاوی و ریه‌ها متاستاز می‌کند.

فیبروسارکوم توموری سفت و مقاوم است که معمولاً در بافت‌های عمقی ایجاد می‌شود. این تومور رشد کندی دارد و در مراحل اولیه ممکن است علائم خاصی ایجاد نکند. از دیگر انواع مهم می‌توان به لیپوسارکوم اشاره کرد که اغلب در افراد بالای ۵۰ سال در ناحیه باسن و ران رخ می‌دهد.

در نهایت، تومورهای دسموئید که معمولاً در جوانان ایجاد می‌شوند، به شکل توده‌های سفت و چسبیده به بافت‌های عمقی ظاهر می‌شوند. این تومورها اگرچه خوش‌خیم هستند، اما ممکن است به صورت موضعی عود کنند. درمان این تومورها بسته به نوع و محل آن‌ها شامل جراحی، کموتراپی و رادیوتراپی است.

تمامی این تومورها با درمان مناسب قابل کنترل هستند و تشخیص زودهنگام می‌تواند شانس بهبودی را به طور چشمگیری افزایش دهد.

علائم سارکوم بافت نرم

تومور سارکوم یا بافت نرم بسته به این که در چه ناحیه ای به وجود بیاید با برخی علائم همراه است که برخی از آنها عبارتند از:

• اگر در بازو یا پا باشد، علائم شامل یک توده یا تورم در اندام است. این معمولا بدون درد است، اما نه همیشه.
• اگر در شکم باشد، علائم شامل شکمی دردناک، متورم و مشکلات رفتن به توالت به پوستی است (یبوست نامیده می شود).
• اگر در مثانه شما باشد، علائم شامل درد در شکم تحتانی، دشوار شدن (دفع ادرار) و داشتن خون در عفونت است.
• اگر در قفسه سینه باشد، علائم می تواند شامل نفس نفس، سرفه و درد در قفسه سینه شما باشد.
• اگر در سر یا گردن باشد، علائم شامل یک توده، انسداد و ترشح از بینی یا گلو است. گاهی ممکن است چشم متورم شود و کمی بیرون بیاید.
• همچنین ممکن است علائم دیگری مانند خستگی، کاهش اشتها یا کاهش وزن نیز داشته باشید.

به یاد داشته باشید اکثر افراد با علائمی که در اینجا ذکر شده اند، سارکوم نخواهند داشت. اما اگر هرکدام از این علائم را دارید یا نگران این هستید که دچار سارکوم شوید، اولین کاری که باید انجام دهید مراجعه به پزشک است. اگر فکر کنند شما نیاز به مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد دارید، آنها شما را معاینه می کنند و شما را به بیمارستان ارجاع می دهند.

تومور بافت نرم استخوان خطرناک است؟

توده بافت نرم استخوان، بسته به نوع و محل رشد آن، می‌تواند خطرناک باشد. برخی از این توده‌ها، مانند سارکوم‌های بافت نرم، می‌توانند به سرعت گسترش یافته و به سایر بخش‌های بدن از جمله ریه‌ها و غدد لنفاوی متاستاز کنند. این تومورها معمولاً در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ندارند، اما با رشد خود ممکن است مشکلات جدی ایجاد کنند، مانند درد مزمن، تورم و اختلال در حرکت.

فیبروسارکوم و سارکوم سینوویال از جمله انواع خطرناک تومورهای بافت نرم هستند که می‌توانند به سرعت به بافت‌های اطراف آسیب رسانده و نیاز به درمان فوری داشته باشند. در صورتی که این تومورها به موقع شناسایی نشوند، ممکن است به طور جدی سلامت فرد را تهدید کنند. همچنین، رابدومیوسارکوم که به ویژه در کودکان و افراد جوان دیده می‌شود، یکی از بدخیم‌ترین انواع تومورهای بافت نرم است که می‌تواند به سرعت به سایر اعضای بدن گسترش یابد.

درمان توده‌های بافت نرم استخوان با روش‌هایی همچون رزکسیون وسیع، کموتراپی و رادیوتراپی امکان‌پذیر است، اما هر چه تشخیص زودتر صورت گیرد، شانس بهبودی و پیشگیری از عوارض جدی بیشتر خواهد بود. بنابراین، هر گونه علائم غیرطبیعی در نواحی اندام‌ها یا شکم باید سریعاً توسط پزشک متخصص بررسی شود.

علل ایجاد تومور بافت نرم استخوان

توده بافت نرم استخوان می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. علل دقیق بسیاری از تومورهای بافت نرم هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عواملی وجود دارند که خطر بروز این نوع تومورها را افزایش می‌دهند. یکی از اصلی‌ترین علل ایجاد این توده‌ها، اختلالات ژنتیکی است. برخی از انواع تومورهای بافت نرم، مانند نوروفیبروما یا سارکوم‌های سینوویال، ممکن است در افرادی با سابقه خانوادگی این اختلالات بیشتر دیده شوند.

• ضربه‌ها و آسیب‌های مکرر به بافت‌های نرم می‌توانند یکی دیگر از علل بروز توده بافت نرم استخوان باشند. این آسیب‌ها باعث تحریک سلول‌ها و رشد غیرطبیعی آن‌ها می‌شوند. به ویژه در نواحی که فشار یا آسیب‌های جسمی مداوم به آن وارد می‌شود، خطر ایجاد تومور افزایش می‌یابد.
• علاوه بر این، عوامل محیطی و شغلی نیز در بروز این تومورها نقش دارند. افرادی که در معرض مواد شیمیایی، آفت‌کش‌ها یا اشعه قرار دارند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به تومورهای بافت نرم شوند.
• سیستم ایمنی ضعیف نیز می‌تواند عاملی دیگر باشد. افراد با بیماری‌های خودایمنی یا کسانی که تحت درمان‌های سرکوب‌کننده ایمنی هستند، به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن، ممکن است بیشتر در معرض توده‌های بافت نرم استخوان قرار گیرند.
• تشخیص دقیق علل این تومورها نیازمند بررسی‌های پزشکی جامع است. با این حال، پیشگیری از آسیب‌های محیطی و ژنتیکی و همچنین درمان به موقع می‌تواند نقش موثری در کاهش خطر ایجاد توده‌های بافت نرم استخوان داشته باشد.

روش‌های تشخیص تومور بافت نرم

تشخیص توده بافت نرم استخوان نیازمند استفاده از روش‌های مختلف پزشکی است که به دقت نوع و میزان گسترش تومور را مشخص می‌کنند. اولین مرحله در تشخیص این توده‌ها معمولاً شامل معاینه فیزیکی توسط پزشک است که ممکن است شامل بررسی توده‌های مشهود یا لمس نواحی مشکوک باشد. با این حال، برای تأیید تشخیص و تعیین دقیق موقعیت توده، روش‌های تصویربرداری کاربردی‌تر هستند.

یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای تشخیص توده بافت نرم استخوان رادیوگرافی (X-ray) است که در آن می‌توان سایه‌های غیرطبیعی در بافت‌های نرم مشاهده کرد. اما برای جزئیات بیشتر، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) یا سی‌تی‌اسکن (CT Scan) توصیه می‌شود. این روش‌ها می‌توانند اطلاعات دقیقی در مورد اندازه، موقعیت و گسترش توده‌ها ارائه دهند.

بیوپسی نیز یکی از روش‌های کلیدی برای تشخیص قطعی تومور است. در این روش، نمونه‌ای از بافت مشکوک برای آزمایش‌های میکروسکوپی برداشته می‌شود تا نوع سلول‌ها و رفتار تومور مشخص شود. این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری از نوع توده بافت نرم استخوان داشته باشد. در نهایت، پزشکان ممکن است برای ارزیابی بهتر وضعیت بیمار از آزمایشات خون و آزمایشات ژنتیکی استفاده کنند. این تست‌ها به شناسایی علائم خاص بیماری‌های مرتبط با تومورهای بافت نرم کمک می‌کنند.

✅ بیشتر بخوانید: سرطان استخوان ✅

درمان توده بافت نرم استخوان

توده‌های بافت نرم استخوان ممکن است خوش‌خیم یا بدخیم باشند و بسته به نوع، اندازه، موقعیت و شدت آن‌ها، درمان متفاوت خواهد بود. روش‌های درمانی برای این توده‌ها شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، درمان‌های هدفمند و گاهی اوقات نظارت دقیق است. در ادامه هر روش را به‌تفصیل بررسی می‌کنیم.

جراحی برای برداشتن توده

جراحی معمول‌ترین روش درمانی برای توده‌های بافت نرم استخوان است، به‌ویژه اگر توده خوش‌خیم باشد یا در مراحل اولیه تشخیص داده شود.

• روش جراحی خوش‌خیم: در موارد خوش‌خیم، جراح معمولاً توده را با حاشیه‌ای از بافت سالم اطراف آن خارج می‌کند تا از عود آن جلوگیری شود.
• روش جراحی بدخیم: اگر توده بدخیم باشد، ممکن است نیاز به جراحی گسترده‌تر باشد تا تمام بافت‌های سرطانی و نواحی اطراف آن خارج شوند. در برخی موارد، بازسازی استخوان نیز پس از جراحی انجام می‌شود.

پرتودرمانی (Radiotherapy)

پرتودرمانی برای کاهش اندازه توده یا نابودی سلول‌های سرطانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش معمولاً به‌صورت ترکیبی با جراحی یا شیمی‌درمانی انجام می‌شود.

• پرتودرمانی قبل از جراحی: گاهی اوقات برای کوچک کردن توده و کاهش آسیب به بافت‌های سالم، پرتودرمانی قبل از جراحی انجام می‌شود.
• پرتودرمانی پس از جراحی: در صورتی که احتمال باقی‌ماندن سلول‌های سرطانی وجود داشته باشد، پرتودرمانی بعد از جراحی توصیه می‌شود.

شیمی‌درمانی (Chemotherapy)

شیمی‌ درمانی به‌ویژه برای توده‌های بدخیم مورد استفاده قرار می‌گیرد و شامل داروهایی است که سلول‌های سرطانی را هدف قرار داده و از رشد و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کنند.

• درمان اولیه: برای کوچک کردن توده قبل از جراحی.
• درمان مکمل: پس از جراحی برای از بین بردن سلول‌های باقی‌مانده.
• درمان تسکینی: در موارد پیشرفته که هدف کاهش علائم است.

درمان‌های هدفمند (Targeted Therapy)

این روش درمانی جدیدتر است و شامل استفاده از داروهایی است که به‌طور خاص پروتئین‌ها یا مسیرهای خاص در سلول‌های سرطانی را هدف قرار می‌دهند. اگر توده دارای ویژگی‌های مولکولی خاصی باشد، درمان هدفمند می‌تواند مؤثرتر از شیمی‌درمانی باشد. این روش معمولاً عوارض جانبی کمتری نسبت به شیمی‌درمانی دارد و به سلول‌های سالم آسیب نمی‌زند.