جراحی برای برداشتن تومورهای ستون فقرات، درمان اولیه برای این عارضه محسوب میشود و بهبودی پس از جراحی این تومورها نیز به اندازه عمل جراحی آنها حائز اهمیت است. در واقع بیماران با کسب اطلاعات درباره چگونگی بهبودی پس از جراحی تومور ستون فقرات، میتوانند از بازگشت سریع و آسان خود به یک زندگی فعال و ایده آل اطمینان حاصل کنند. بهبودی کامل پس از جراحی تومور ستون فقرات به عوامل مختلفی از جمله این که تومورها تا چه اندازه باعث ایجاد مشکلات عصبی مانند ضعف یا مشکلات تعادلی شدهاند، بستگی دارد. به طور کلی، بهبودی پس از جراحی تومور ستون فقرات حدود 3 تا 4 هفته طول میکشد و مدت زمان آن به طور دقیق قابل پیشبینی نیست.
انواع تومورهای ستون فقرات
همانطور که گفته شد، یکی از عوامل مهم در تعیین مدت زمان بهبودی بیماران پس از جراحی تومور ستون فقرات، محل قرارگیری تومور درگیر است. تومورهای نخاعی انواع مختلفی دارند و معمولا براساس رابطه آناتومیک آنها با نخاع و سخت شامه طبقه بندی میشوند. به تومورهایی که خارج از سخت شامه قرار دارند، اکسترادورال و به تومورهایی که داخل سخت شامه قرار دارند، اینترادورال میگویند.
تومورهای اکسترادورال
تومورهای اکسترادورال در خارج از سخت شامه قرار دارند و شایعترین نوع تومورهای ستون فقرات هستند. این تومورها معمولا به دلیل متاستاز سرطان یا انتقال سرطان از دیگر قسمتهای بدن به ستون فقرات ایجاد میشوند، اما ممکن است به صورت تومورهای اولیه استخوانی نیز باشند. جراحی که برای تومورهای اکسترادورال انجام میشود، به نوع سرطانی که از آن منشا میگیرد و تاثیری که بر ثبات ستون فقرات گذاشته است بستگی دارد و معمولا این جراحیها نیازی به باز کردن سخت شامه نیست اما یک روش تثبیتکننده با ایمپلنتهای فلزی حتما باید مورد استفاده قرار گیرد. جراحی تومورهای اکسترادورال معمولا جراحی بزرگی است و نیاز به مدت زمان قابل توجهی برای بهبودی دارد.
تومورهای اینترادورال
این تومورها در داخل سخت شامه قرار دارند و کمتر از تومورهای اکسترادورال شایع هستند. منشا تومورهای اینترادورال درون یا اطراف سخت شامه است و معمولا بر ثبات ستون فقرات تاثیر نمیگذارد. بنابراین جراحی آنها نیازی به تثبیت با ایمپلنتهای فلزی نداشته و بهبودی پس از جراحی، بیشتر تحت تاثیر وضعیت عصبی پیش از جراحی قرار دارد. اگر بیمار قبل از جراحی دچار مشکلات عصبی قابل توجهی شده باشد، حتی اگر جراحی جزئی روی او انجام شود، باز هم این گونه مشکلات میتواند بر طول دوره بهبودی تاثیر بگذارد. عامل دیگری که بر طول دوره بهبودی تومورهای اینترادورال تاثیر میگذارد، این است که آیا تومور داخل مدولار قرار دارد یا خیر؟ در صورتی که تومور در داخل مدولار قرار داشته باشد، جراحی آن نیازمند باز کردن طناب نخاعی برای برداشتن تومور است و این موضوع میتواند بر حس پاها تاثیر گذاشته و مدت زمان بهبودی را افزایش دهد.
چگونه محل تومور ستون فقرات بر مدت زمان بهبودی تاثیر میگذارد؟
با توجه به این که مدت زمان بهبودی برای تمامی انواع جراحی تومورهای ستون فقرات تقریبا یکسان است اما چندین تفاوت قابل توجه و تاثیر گذار وجود دارد که در این بخش به آنها میپردازیم:
اتصال تومور ستون فقرات به نخاع
توموری که مانند تومور اینترادورال دارای اتصال عمیقتری به نخاع است، به مدت زمان بیشتری برای بهبودی کامل نیاز دارد.
کمبودهای پیش از عمل
نقصها و کمبودهای پیش از عمل شامل مشکلات عصبی، ضعف، بیحسی و مشکلات تعادلی میشود و توموری که پیش از عمل نقص شدیدتری ایجاد کرده باشد، نیازمند مدت زمان طولانیتری برای بهبودی است.
چگونه روش جراحی تومور ستون فقرات بر مدت زمان بهبودی تاثیر میگذارد؟
روشی که جراح یا متخصص برای عمل انتخاب میکند و همچنین نوع تومور درگیر، تاثیر بسیار زیادی بر طول مدت زمان بهبودی پس از جراحی تومور ستون فقرات دارد. بسیاری از تومورهای ستون فقرات را میتوان با استفاده از روشهای جراحی کم تهاجمی درمان کرد. این روش جراحی به گونهای انجام میشود که آسیب بافت اطراف ناحیه عمل کاهش یافته و بهبودی با سرعت بیشتری حاصل میشود. جراحی کم تهاجمی تومور ستون فقرات، خطر عفونت را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد و اقامت پس از عمل حدود یک روز کاهش مییابد.
پس از جراحی تومور ستون فقرات چه اتفاقی میافتد؟
بلافاصله پس از جراحی، بیمار به اتاق ریکاوری رفته و پس از آن برای یک شب استراحت به بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان منتقل میشود. بسته به این که بیمار چه نوع جراحی را برای تومور ستون فقرات انجام داده است، پزشک توصیه میکند که یک یا دو روز را در بیمارستان استراحت کند. پس از آن پزشک به جای استفاده از داروهای ضد درد وریدی، مصرف داروهای مسکن خوراکی را توصیه کرده و پس از آن برنامههای فیزیوتراپی مورد نظر را آغاز خواهد کرد. پس از گذشت 3 الی 5 روز بعد از عمل که بیمار توانایی خوردن، راه رفتن و استفاده مستقل از سرویس بهداشتی را بدست آورد، از بیمارستان مرخص خواهد شد. در اکثر تومورهای اینترادورال، بهبودی معمولا پس از گذشت 3 الی 4 هفته اثرات خود را نشان خواهد داد. اما در موارد شدیدتر، این مدت زمان ممکن است 3 الی 6 ماه و برای بهبودی کامل حتی یک الی دو سال زمان لازم باشد.
عمل جراحی تومور ستون فقرات و بهبودی آن فرآیندی نسبتا پیچیده است که با مشورت با متخصصان میتوانید اطمینان خاطر بیشتری داشته باشید و از تمامی مراحل انجام آن آگاه شوید. با مطالعه مواردی که در این مقاله گفته شد، میتوانید یک نمای کلی از جراحی تومور ستون فقرات کسب کنید و هر سوالی دارید از متخصص خود بپرسید.