شکستگی کشکک زانو یکی از آسیب‌های مهم و نسبتا شایعی است که معمولا در اثر زمین خوردن یا وارد آمدن ضربه مستقیم به جلوی زانو اتفاق می‌افتد. کشکک زانو یا همان پاتلا، استخوانی کوچک ولی حیاتی است که در جلوی مفصل زانو قرار دارد و نقش مهمی در عملکرد صحیح عضلات ران ایفا می‌کند. در صورت آسیب دیدن این ناحیه، ممکن است با درد، ناتوانی در حرکت دادن زانو و حتی اختلال در راه رفتن مواجه شوید. به همین دلیل، در صورت بروز علائم مرتبط، باید به بهترین جراح ارتوپدی مراجعه کنید.
کشکک زانو دقیقا چه وظیفه‌ای دارد؟
کشکک زانو استخوانی صاف و گرد است که در جلوی مفصل زانو و داخل تاندون عضله چهارسر ران قرار دارد. این استخوان مثل یک سپر از مفصل زانو محافظت می‌کند و به تقویت اهرم حرکتی در خم و باز شدن زانو کمک می‌کند. زمانی که عضله چهارسر ران منقبض می‌شود، کشکک فشار وارده را به تاندون‌ها منتقل و به حرکت روان زانو کمک می‌کند. بنابراین هرگونه شکستگی در این ناحیه، به طور مستقیم عملکرد زانو را مختل می‌کند.
دلایل اصلی شکستگی کشکک زانو چیست؟
شکستگی کشکک زانو اغلب در اثر ضربه مستقیم و ناگهانی به ناحیه زانو اتفاق می‌افتد. افتادن مستقیم بر روی زانو، تصادف، آسیب‌های ورزشی یا حتی وارد آمدن فشار شدید هنگام پریدن یا فرود آمدن اشتباه از جمله دلایل رایج این شکستگی محسوب می‌شوند. در برخی موارد، انقباض ناگهانی و شدید عضله چهارسر هم باعث ترک برداشتن یا شکستن استخوان کشکک می‌شود. افراد مبتلا به پوکی استخوان هم بیشتر در معرض این آسیب قرار دارند.
علائم شکستگی کشکک زانو را جدی بگیرید
- درد شدید و ناگهانی در جلوی زانو، معمولاً پس از ضربه یا افتادن
- تورم سریع که ممکن است در عرض چند دقیقه تا ساعت‌ها گسترش یابد.
- کبودی اطراف زانو که گاهی تا ساق پا نیز امتداد پیدا می‌کند.
- ناتوانی در صاف کردن کامل پا یا قفل شدن زانو در یک وضعیت
- دشواری در راه رفتن، به خصوص هنگام بالا رفتن یا پایین آمدن از پله‌ها
- ناتوانی در ایستادن روی پا به خاطر درد یا ضعف عضلانی
- بیرون زدگی استخوان از پوست (در موارد شکستگی باز)
- تغییر شکل واضح در ناحیه زانو که ممکن است به صورت فرورفتگی یا برجستگی دیده شود.
- احساس ناپایداری زانو یا لغزش آن در هنگام حرکت
- قرمزی پوست اطراف ناحیه آسیب‌دیده
- بروز تب در مواردی که عفونت ناشی از شکستگی باز ایجاد شده باشد.
تشخیص شکستگی کشکک زانو چگونه انجام می‌شود؟
برای تشخیص دقیق شکستگی کشکک زانو، پزشک ابتدا شرح‌حال شما را بررسی می‌کند و سپس معاینه بالینی انجام می‌دهد. تصویربرداری با اشعه ایکس، رادیوگرافی اولین و رایج‌ترین روش تشخیصی است. در برخی موارد که پیچیدگی بیشتری وجود دارد، سی‌تی‌اسکن یا MRI برای بررسی بافت‌های نرم، رباط‌ها و شدت شکستگی تجویز می‌شود. بررسی میزان جابه‌جایی قطعات استخوانی برای تعیین نوع درمان نقش مهمی دارد.
درمان شکستگی کشکک زانو
روش درمان شکستگی کشکک زانو به نوع و شدت شکستگی بستگی دارد. اگر قسمت‌های شکسته جابه‌جایی نداشته باشند، معمولا درمان غیرجراحی توصیه می‌شود که شامل استفاده از آتل یا بریس، بی‌حرکتی زانو و فیزیوتراپی در مراحل بعدی است. اما در مواردی که استخوان جابه‌جا شده است یا برخی قسمت‌ها به طور کامل خرد شده‌اند، جراحی الزامی خواهد بود. در این حالت، بهترین جراح ارتوپدی باید با استفاده از پیچ، سیم، یا صفحات فلزی استخوان‌ها را در جای خود فیکس کند تا فرآیند ترمیم به درستی انجام شود.
چه زمانی نیاز به جراحی وجود دارد؟
اگر قطعات استخوانی بیش از ۲ تا ۳ میلی‌متر جابه‌جا شده باشند یا بیمار نتواند زانوی خود را صاف کند، احتمالا تنها راه‌حل ممکن جراحی است. در برخی بیماران جوان یا ورزشکار، با وجود جابه‌جایی اندک هم برای بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره، جراحی توصیه می‌شود. در این میان انتخاب پزشک مناسب اهمیت ویژه‌ای دارد. دکتر میلاد حاجی آقابزرگی با تجربه گسترده در زمینه جراحی‌های ارتوپدی زانو، از روش‌های نوین جراحی برای ترمیم کامل و سریع کشکک زانو استفاده می‌کند.
دوران نقاهت بعد از درمان چگونه خواهد بود؟
مدت زمان بهبودی پس از شکستگی کشکک زانو به شدت آسیب، روش درمان و میزان همکاری بیمار در فیزیوتراپی بستگی دارد. معمولا پس از درمان غیرجراحی، باید چند هفته زانوی خود را بی‌حرکت نگه دارید و به تدریج با نظارت پزشک حرکات فیزیوتراپی را آغاز کنید. در درمان‌های جراحی، پس از گذشت حدود ۴ تا ۶ هفته، می‌توانید به مرور فعالیت‌های سبک را شروع کنید و به طور میانگین پس از ۳ تا ۴ ماه به زندگی عادی بازگردید. پزشک ارتوپد تمامی این مراحل را با برنامه‌ریزی دقیق دنبال می‌کند تا احتمال عوارض جانبی به حداقل برسد.
چرا باید به بهترین جراح ارتوپدی مراجعه کرد؟
انتخاب پزشک مناسب در درمان شکستگی کشکک زانو نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. تشخیص صحیح نوع شکستگی، تصمیم‌گیری درباره نیاز به جراحی یا عدم جراحی، تکنیک جراحی مناسب و پیگیری صحیح دوره بهبودی همگی نیازمند تجربه و مهارت بالاست.
دکتر میلاد حاجی آقابزرگی با سال‌ها تجربه موفق در جراحی‌های ارتوپدی، به خصوص جراحی زانو، گزینه‌ای مطمئن برای بیماران مبتلا به این آسیب محسوب می‌شود. مهارت وی در اجرای تکنیک‌های نوین جراحی و تعامل دقیق با بیماران باعث افزایش سرعت بهبودی و کاهش عوارض احتمالی شده است.
آیا شکستگی کشکک زانو قابل پیشگیری است؟
در بسیاری از موارد بله، استفاده از کفش مناسب، پرهیز از حرکات پرخطر ورزشی بدون آمادگی، گرم کردن مناسب قبل از تمرین، استفاده از زانوبند در ورزش‌های پرفشار و تقویت عضلات چهارسر ران از جمله اقداماتی است که احتمال این نوع آسیب را کاهش می‌دهد. در افراد مسن هم توجه به حفظ تعادل، استفاده از وسایل کمکی هنگام راه رفتن و درمان پوکی استخوان نقش مؤثری دارد.
با علائم هشداردهنده چگونه برخورد کنیم؟
اگر در اثر زمین خوردن یا ضربه به زانو دچار درد ناگهانی، تورم یا ناتوانی در صاف کردن پا شدید، نباید منتظر بهبود خود به خودی بمانید. مراجعه سریع به جراح ارتوپدی می‌تواند از بدتر شدن وضعیت و بروز عوارضی مثل سفتی زانو یا جوش نخوردن مناسب استخوان جلوگیری کند. تاخیر در درمان شکستگی کشکک زانو گاهی به مشکلات حرکتی مادام‌العمر منجر می‌شود.
شکستگی کشکک زانو اگرچه یک آسیب جدی و دردناک است، اما با تشخیص به موقع و درمان اصولی می‌تواند به طور کامل بهبود پیدا کند. انتخاب بهترین جراح ارتوپدی و پیروی از دستورات پزشک، کلید اصلی در بازگشت به عملکرد طبیعی زانو است. در این میان، دکتر میلاد حاجی آقابزرگی با سابقه موفق در درمان آسیب‌های زانو، یکی از گزینه‌های قابل اعتماد برای بیماران است که با دانش تخصصی خود، روند درمان را به‌شکلی هدفمند و حرفه‌ای پیش می‌برد.